Doğal Yağlar - Ahşap İçin Doğal Koruma Yağları -2-

Ahşap Kaplama İçin Doğal Yağlar - 2

Merhaba,

Kaldığımız yerden devam ediyorum. Önceki bölümü buradan inceleyebilirsiniz.

Ahşap ürünümüzde son aşama olarak doğal yağ kullanmaya karar verdik diyelim, ancak sorular burada bitmiyor. Ahşap yağının nerede, nasıl ve ne zaman kullanılacağına dair çok fazla kafa karışıklığı var. Çok fazla yağ çeşidi olduğu düşünülürse bu durum oldukça normal. Öyle ki, bazı yağlar özel olarak belirli bir ağaç için üretilmiştir. Bu kalabalığın içinden doğru olanı seçmek elbette zor olacaktır.

Peki ahşap yağı nedir? Doğal yağ, ahşap projeyi tamamlamak için kullanılan en geleneksel yöntemlerden biridir. Kötü hava koşullarına karşı koruma gücü günümüz vernik ve benzeri ürünleri kadar güçlü ve etkili değildir; ancak ahşabın karakterini, desenini, çizgilerini diğer bütün cilalardan daha iyi ortaya çıkarır, doğallığını korur. Yağladığınız ürüne dokunduğunuzda ahşabı hissedersiniz. Uygulanması ve yağlanmış ürünün bakımı kolaydır.

Önceki yazıda atladığım önemli bir noktayı da belirtmeliyim: Eğer yağlamadan önce projenizi boyamak istiyorsanız, su bazlı boya kullanın, çünkü yağ balı boya ağacın gözeneklerini kapatır ve peşinden uygulayacağınız yağın ağaca gerektiği gibi nüfuz etmesini önler.

Artık doğal yağların çeşitlerinden bahsedebiliriz. Bazıları çok tanıdık gelecek. Mesela bezir yağı. Bezir yağının kokusunu anılarımda, ilkokul zamanlarımdan, inşaat halindeki evimizin yeni bezirle boyanmış kokusu olarak yer alıyor. O zamanlar bilmediğim birçok özelliği de varmış. Mesela, bezir yağının kuruması oldukça uzun zaman alır ve yeni ahşapta tatmin edici bir sonuç alabilmek için bir kaç kat uygulanması gerekir. Daha önceden bezirle yağlanmış bir ahşapta çok daha iyi sonuç verecektir.

Kaynatılmış bezir yağının kuruması “sadece” 1 gün alır, bu yüzden daha popülerdir. Saf bezir yağı ise yaklaşık olarak 3 günde kurur, ama daha iyi bir koruma sağlar. Ham bezir yağı, keten tohumunun preslenmesiyle üretilir. Madeni kurutucular içeren kaynatılmış bezirle karıştırılmamalıdır. Ancak, her iki tür yağ da dış mekanda kullanılacak projelerde kullanıma uygun değildir. Yağ ahşaba bir parça kumaşla iyice ovarak uygulanır ve ikinci tabakayı uygulamak için en az 24 saat beklenmelidir. Sonuçtan memnun kaldığımız noktada ise yumuşak bir kumaşla yüzeyi parlatıyoruz.

Danish oil (Danimarka yağı) ve Tik yağının kuruması bezir yağından daha az zaman alır ve daha dirençlidirler. Yeni projeler için de bezir yağından daha uygundurlar. Tik yağı yüzeyde hafif bir pırıltı bırakırken, Danimarka yağı daha az parlaktır."

Bu yağlarda yumuşak bir fırça ya da kumaşla uygulanır, ancak bir defada çok fazla yağ kullanılmamalıdır, çünkü ahşap yağın fazlasını içine çekmeyecektir. Birden fazla tabaka halinde uygulayacaksan aralarda yüzeyi iyi bir silisyum karbür zımpara ile zımparalamak gerekir. Genel olarak 4 kat yağlama idealdir.

Tung yağı, doğal yağlar içinde belki de en iyi sonuç aldıklarımızdandır. 100 yılı fazla aşmayan tarihleriyle modern resin ve vernikler de dahil olmak üzere, tung yağı kadar genel anlamda iyi sonuç veren cila yok diyebiliriz. Tung ağacı tohumlarının preslenmesiyle elde edilen bu yağ, saydam, suya dayanıklı ve zehirsizdir. Çocuk oyuncaklarında ve mutfak eşyalarında rahatlıkla kullanılabilir. Ahşabın eskidikçe veya ortamın ısısı değiştikçe doğal olarak genleşip daraldığını biliyoruz, işte tung yağı bu değişime de uyum sağlayabilir. Tung yağının kuruması zaman alır ve en az 3-5 kat uygulanmalıdır. Her bir katman arasında ise 2-3 gün beklenmelidir.

Saf tung yağı, bir Çin ağacının tohumlarından elde edilir ve bir çok yağ ve vernik karışımının da temel malzemesidir. Çin’de yüzlerce yıldır teknelerde, deride ve suya dayanıklı olması gereken kağıt ve kumaşta kullanılıyormuş. Konfüçyüs’ün yazılarında bile ona rastlanılmış.

Mineral yağı, ham petrolden üretildiği halde kokusuz, tatsız ve tamamen etkisizdir. Eczanelerde laksatif olarak da satılır. Ceviz yağı, cevizlerin preslenmesiyle üretilir. Yemeklik yağ olarak da raflara görebiliriz. Ceviz yağı ekşimez.

Balmumu, ahşap için diğer bir doğal koruyucudur. Diğer doğal yağlarla karıştırılarak kullanılabilir. Carnauba mumu Brezilya’da bir palmiye ağacından elde edilir. Balmumundan daha sert ve suya dayanıklıdır. Doğrudan ahşaba uygulanabilir.

Bezir ve ceviz yağları, yağlı boya resimlerde medyum olarak Orta çağdan beri kullanılır. Tung yağı ise Danimarka yağının ana maddelerinden biridir, diğeri ise beyaz alkoldür ve yağı inceltir, ahşaba daha iyi nüfuz etmesini sağlar.

Görüşmek üzere, kendinize iyi bakın.

Fatma Elif